Trong những trường hợp mảnh da đầu còn giữ được và lành lặn, bảo quản đúng qui cách, thời gian dưới 12 tiếng thì việc nối lại các mạch máu của vạt da bằng kỹ thuật vi phẫu là phương pháp lý tưởng nhất để phục hồi tổn khuyết. Đa phần các cơ sở bệnh viện lớn có kỹ thuật vi phẫu đều thực hiện được phương pháp này. Tuy nhiên trong những trường hợp mảnh da đầu không giữ được, hoặc giập nát quá lớn, thời gian quá lâu thì việc phục hồi khuyết lớn da đầu cực kỳ khó khăn, mất thời gian và kém thẩm mỹ.
Tại Bệnh viện TƯQĐ 108 trong thời gian gần đây đã có 3 trường hợp khuyết lớn da đầu mất mảnh da hoặc mảnh da đầu không đủ điều kiện trồng nối lại. Các kỹ thuật khác nhau đã được sử dụng, tuỳ trường hợp cụ thể, dưới đây là thông tin của 3 trường trường hợp đã tiến hành phục hồi.
1. BN nữ người Lào bị máy tuốt lúa cuốn tóc vào máy gây lột toàn bộ da đầu có tóc, mảnh da giập nát và không giữ được. Bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện TƯQĐ108 thể trạng tốt, đảm bảo phẫu thuật kéo dài. Đã được tạo hình che phủ bằng vạt cơ lưng rộng vi phẫu (latisimus dorsal muscle free flap) + ghép da xẻ đôi, tuy nhiên vạt cơ không đủ lớn để che phủ toàn bộ khuyết da nên phải sử dụng thêm 1 vạt da mỡ đùi trước ngoài. Với Tổng thời gian điều trị mất 9 tháng
2. BN Nguyễn Thị T, 45t. Vào viện 13/10/13, ra viện 4/12/13.
Bị tai nạn giao thông gây đa chấn thương, lột phần lớn da đầu mang tóc,trơ xương sọ,mảnh da giập nát, ô nhiễm nặng do bùn đất, đến viện 108 sau 6 tiếng. Kíp trực đã tiến hành xử trí làm sạch mảnh da đầu, tìm và nối lại các mạch máu. Sau nối vạt da được cấp máu tốt, tuy nhiên đến ngày thứ 3 xảy ra tình trạng phù nề, ứ tĩnh mạch, nhiếm trùng tại chỗ nên vạt da thiểu dưỡng, hoại tử ở ngày thứ 7 sau mổ phải tháo bỏ. Tình trạng toàn thân không cho phép triển khai vi phẫu ghép vạt cơ nên đã xử trí theo kinh điển: khoan lỗ qua bản ngoài xương sọ, thay băng tích cực, nâng cao thể trạng để kích thích tổ chức hạt, sau đó ghép da xẻ đôi.
3. BN Phạm Xuân S, 8t. Vào viện 12/3/14, ra viện 24/3/14.
Bị chó cắn gây khuyết mảnh da đầu vùng trán đỉnh. Bệnh nhân đến viện trước 6 tiếng, có chấn thương sọ não nhẹ.
Bị lật 1 vạt da lớn vùng trán đỉnh (khoảng 20x15cm), còn chân nuôi vùng đỉnh T khoảng 5cm. Mảnh da khuyết vùng cực trước khoảng 6x10 cm, nằm ở vùng giữa trán đỉnh, giập nát nhiều do bị giằng xé. Kíp trực đã kiểm tra đánh giá tình trạng mạch nhưng không nối được do khuyết da ở phần đỉnh, BN trẻ em nên mạch rất nhỏ, nhất là ở phần mảnh da đứ trời. Đánh giá tổn thương thấy vẫn còn cốt mạc nên đã bóc tách, khâu thu hẹp tổn thương, diện khuyết da còn lại được ghép da xẻ đôi lấy từ mảnh da đứt rời.
Tổn thương do chó cắn ngay sau xử trí
Khuyết da đầu là tổn thương nặng nề, nếu không thể trồng nối lại mảnh da vi phẫu thì việc điều trị phức tạp, thời gian kéodài, hiệu quả không cao. Có nhiều phương pháp phục hồi khuyết da đầu, mỗi phương pháp có ưu điểm riêng, ứng dụng linh hoạt các phương pháp trong từng trường hợp cụ thể sẽ mang lại hiệu quả điều trị cao nhất cho người bệnh. Phòng chống những tai nạn gây tổn thương khuyết da đầu là việc có ý nghĩa nhất.
Liên hệ: Khoa Phẫu thuật hàm mặt và tạo hình (B8)
Điện thoại: 04. 62784133