Bao quy đầu là gì? Trẻ nhỏ có cần lột bao quy đầu không?
Bao quy đầu là lớp da mỏng bao phủ phần đầu dương vật (quy đầu). Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, bao quy đầu thường dính nhẹ vào quy đầu – đây là hiện tượng sinh lý bình thường.
Theo thống kê, đến 90% bé trai dưới 3 tuổi chưa thể tuột bao quy đầu hoàn toàn. Điều này không phải là dấu hiệu bệnh lý hay bất thường, mà là giai đoạn phát triển tự nhiên của cơ thể.
Sự dính nhẹ của bao quy đầu có vai trò bảo vệ quy đầu khỏi các tác nhân gây viêm và hạn chế tiếp xúc với vi khuẩn, chất bẩn trong tã lót. Dưới tác động của nội tiết tố và các lần tiểu tiện hằng ngày, bao quy đầu sẽ tự tách ra dần dần và có thể tuột xuống một cách tự nhiên mà không cần tác động.
Vì sao không nên cố lột bao quy đầu cho trẻ dưới 3 tuổi?
Cố tình lột bao quy đầu quá sớm có thể gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho trẻ. Dưới đây là các lý do y khoa rõ ràng khiến các chuyên gia khuyến cáo không nên can thiệp sớm:
Bao quy đầu của trẻ dưới 3 tuổi thường dính sinh lý: Nếu lột khi lớp dính chưa tự bong sẽ khiến bé đau đớn, thậm chí bị chấn thương vùng kín.
Nguy cơ rách, chảy máu và hình thành sẹo xơ: Việc lột cưỡng ép có thể làm rách lớp da mỏng, gây chảy máu, hình thành sẹo. Về lâu dài, điều này dễ dẫn đến hẹp bao quy đầu thật sự hoặc co rút bao quy đầu.
Dễ gây nhiễm trùng: Khi lớp da bị trầy xước, vi khuẩn có thể xâm nhập, gây viêm bao quy đầu, viêm quy đầu hoặc thậm chí viêm đường tiết niệu. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe sinh sản về sau.
Ảnh hưởng tâm lý trẻ nhỏ: Trải nghiệm đau đớn, khó chịu trong quá trình lột bao quy đầu có thể khiến trẻ hoảng sợ, phản kháng khi đi tiểu hoặc khi được vệ sinh vùng kín. Một số trường hợp còn ảnh hưởng đến hành vi, khiến trẻ sợ thăm khám y tế sau này.
Khi nào cha mẹ cần quan tâm?
Phụ huynh không cần quá lo lắng nếu trẻ dưới 3 tuổi chưa thể tuột bao quy đầu. Tuy nhiên, cần theo dõi kỹ và đưa bé đi khám nếu có các dấu hiệu sau:
Bé tiểu khó, tia tiểu nhỏ hoặc bao quy đầu phồng lên khi rặn tiểu
Có biểu hiện đau, rát, quấy khóc khi đi tiểu
Bao quy đầu viêm đỏ, có mùi hôi, chảy dịch hoặc mủ
Trẻ sau khi dậy thì mà bao quy đầu vẫn chưa có dấu hiệu tách hoặc tuột
Trong các trường hợp này, bác sĩ sẽ đánh giá và có thể chỉ định biện pháp điều trị phù hợp, từ vệ sinh đúng cách đến nong bao quy đầu nhẹ nhàng nếu cần thiết.
Cha mẹ cần làm gì thay vì cố lột bao quy đầu?
Thay vì can thiệp thô bạo, điều quan trọng là chăm sóc và vệ sinh đúng cách:
Vệ sinh hằng ngày: Tắm rửa sạch sẽ cho trẻ mỗi ngày, rửa nhẹ nhàng bên ngoài bao quy đầu bằng nước sạch. Không cần cố gắng tuột bao quy đầu nếu chưa tách tự nhiên.
Quan sát các dấu hiệu bất thường: Theo dõi tia tiểu, phản ứng của trẻ khi đi tiểu, mùi hôi hoặc tình trạng viêm đỏ vùng kín.
Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa: Không tự ý dùng thuốc bôi, không nong hoặc lột bao quy đầu khi chưa có chỉ định y tế.
Khi nào cần can thiệp y tế?
Việc cắt bao quy đầu hoặc can thiệp chỉ nên được thực hiện khi có chỉ định y khoa rõ ràng. Một số trường hợp bao gồm:
Hẹp bao quy đầu thật sự (hẹp xơ hóa, không thể nong)
Bao quy đầu viêm tái đi tái lại nhiều lần dù đã chăm sóc đúng
Có dấu hiệu bán hẹp gây thắt nghẽn bao quy đầu
Thời điểm phù hợp để can thiệp thường là sau tuổi dậy thì, tùy thuộc vào từng trường hợp và đánh giá của bác sĩ chuyên khoa nam học hoặc tiết niệu nhi.
Việc cố lột bao quy đầu cho trẻ dưới 3 tuổi không chỉ không cần thiết, mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tâm lý của trẻ. Bao quy đầu cần được phát triển tự nhiên theo đúng sinh lý, và chỉ nên can thiệp khi có chỉ định rõ ràng từ bác sĩ.
Nếu quý phụ huynh đang băn khoăn về tình trạng bao quy đầu của con, hãy đưa trẻ đến thăm khám tại cơ sở y tế có chuyên khoa Nam học để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.
BSCK2 Nguyễn Văn Phúc
Khoa Nam học, Bệnh viện TWQĐ 108