Khoa Giải phẫu bệnh Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã thực hiện kĩ thuật cắt từ đầu những năm 2000. Mỗi năm khoa thực hiện khoảng 5000 ca cắt lạnh với mặt bệnh đa dạng trên nhiều cơ quan khác nhau: tuyến giáp, não, ống tiêu hoá, gan mật, hệ tiết niệu, tử cung, buồng trứng…, đạt tỷ lệ chính xác cao, phục vụ tốt cho bệnh nhân và bác sĩ lâm sàng trong quá trình điều trị.
Ảnh: Bác sỹ và kỹ thuật viên Khoa Giải phẫu bệnh lý đang thực hiện kỹ thuật sinh thiết tức thì bằng cắt lạnh
Nguyên lý và cách thực hiện
Nguyên lý của kĩ thuật cắt lạnh là sự làm lạnh nhanh khiến nước chuyển từ lỏng sang rắn trong mẫu mô, đóng vai trò như chất trung gian giữ hình dạng (khung) của mô, vì thế mô trở nên cứng và có thể cắt mỏng được.
Kĩ thuật cắt lạnh (cryosection) là kĩ thuật cắt mô nhanh bằng cách làm lạnh mô bởi nhiệt độ âm sâu dưới sự trợ giúp của máy cắt lạnh (cryostat). Máy cắt lạnh là thiết bị vừa có chức năng làm đông lạnh bệnh phẩm đồng thời thực hiện được các lát cắt lạnh và gắn vào tiêu bản. Tiêu bản cắt lạnh có thể được nhuộm bằng các thuốc nhuộm HE, xanh Toluidin, Diffquick và được phân tích bởi các nhà Giải phẫu bệnh.
Chỉ định của cắt lạnh
Chỉ định của cắt lạnh gồm có
- Chẩn đoán nhanh khối u lành hay ác tính nhằm giúp các phẫu thuật viên quyết định các bước tiếp xử trí tiếp theo (ví dụ bướu giáp lành xử trí khác với ung thư tuyến giáp...).
- Đánh giá diện cắt vùng rìa khối u cho đến khi diện cắt rìa âm tính.
- Đánh giá sự thoả đáng của mẫu mô trong sinh thiết từ một thủ thuật mở hoặc thủ thuật phức tạp, tránh phải làm thủ thuật lần hai khi mẫu không đạt yêu cầu.
- Ngoài ra còn được dùng lập kế hoạch sử dụng mẫu, các nghiên cứu miễn dịch enzyme tế bào, huỳnh quang, hoá mô miễn dịch.
Ưu nhược điểm của phương pháp
- Ưu điểm: có kết quả nhanh trong vòng 15 -30 phút trong khi xét nghiệm mô bệnh học thường quy mất vài ngày. Phương pháp này có giá trị chẩn đoán cao, độ chính xác 92 - 99,1%.
- Nhược điểm: phương pháp là có tỷ lệ chẩn đoán sai giữa lành tính và ác tính và đòi hỏi bệnh nhân phải được thực hiện kỹ thuật này tại bệnh viện uy tính và có các bác sĩ Giải phẫu bệnh có trình độ và kinh nghiệm để có kết quả chính xác.
Thông tin bài viết: BS Đinh Hữu Tâm, Ths.BS. Ngô Thị Minh Hạnh - Khoa Giải Phẫu bệnh - Bệnh viện TWQĐ 108